Jodiumtabletten; voor wie, wanneer en wanneer niet

Nieuwsberichten over kernwapens zorgden de voorbije week voor extra interesse in jodiumtabletten. België beveelt al langere tijd aan dat bepaalde doelgroepen jodiumtabletten in huis halen. Maar het heeft zeker geen enkele zin om nu preventief jodiumtabletten in te nemen. De essentiële informatie over het gebruik van jodiumtabletten vindt u op de website www.nucleairrisico.be. Wilt u meer weten en uw kennis inoefenen, dan kunnen we onze korte (max. 30') e-learning 'Predistributie kaliumjodidetabletten' warm aanbevelen.

Hieronder alvast drie relevante vragen beantwoord. ♦Wie moet jodiumtabletten in huis halen? Hoe jonger, hoe meer kans op schildklierkanker door radioactief jodium. Hoe dichter bij een nucleaire site, hoe groter de mogelijke blootstelling aan radioactief jodium bij een nucleair ongeval. Daarom krijgen in het ganse land de kwetsbare groepen het advies om jodiumtabletten in huis te halen:

-gezinnen met kinderen en adolescenten tot 18 jaar, zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven. -Binnen de zone van 20 kilometer rond de nucleaire sites (10 kilometer voor IRE Fleurus) halen naast de kwetsbare groepen best ook alle andere inwoners jodiumtabletten in huis. Ideaal moet in elk gezin en elke collectiviteit (bedrijf, school, crèche, ziekenhuis, supermarkt, …) in die zone een voorraad jodiumtabletten aanwezig zijn. -Buiten de zone van 20 kilometer rond de nucleaire sites (10 kilometer voor IRE Fleurus), in de rest van het land dus, krijgen naast de kwetsbare groepen ook de collectiviteiten waar kinderen verblijven (crèches, scholen, jeugdinstellingen…) het advies om jodiumtabletten af te halen. Burgers die niet tot deze specifieke doelgroepen behoren, moeten geen jodiumtabletten in huis halen omdat het risico sterk daalt met de leeftijd én de afstand tot het incident. Ze kunnen op eigen vraag wel een doosje jodiumtabletten verkrijgen bij de apotheek.

♦Wanneer dienen jodiumtabletten preventief te worden ingenomen? De optimale periode om de tabletten in te nemen is in de tijdspanne van maximaal 6 uur vóór tot op het moment van de blootstelling aan het radioactieve jodium (de blokkade van de opname van radioactief jodium is dan bijna 100%). Bij een typisch nucleair incident kan het voorbijtrekken van een radioactieve wolk enkele uren duren en de opstapeling van radioactief jodium in de schildklier progressief verlopen. Hierdoor kan kaliumjodide nog een beschermend effect hebben als het later wordt ingenomen, zelfs tot 3 à 4 uur na het begin van de blootstelling (de blokkade van de opname van radioactief jodium is ongeveer 60% bij inname na 3 uur). Bij een veel te vroege inname van een eenmalige dosis kan de profylactische werking onvoldoende zijn. Indien de toediening van stabiel jodium véél te laat gebeurt (bv. meer dan 48 uur na het einde van de blootstelling), kan dit een contraproductief effect veroorzaken, waarbij de dosis aan de schildklier toeneemt. Daarom mogen jodiumtabletten enkel worden ingenomen als de overheid dit uitdrukkelijk aanbeveelt via radio, tv, internet, sms of luidsprekers.

♦Welke zijn de contra-indicaties voor de inname van jodiumtabletten? De inname van jodiumtabletten is niet aanbevolen bij:

• overgevoeligheid aan jodium (vaak, ten onrechte, “jodiumallergie” genaamd)

• herpetiforme dermatitis

• hypocomplementaire vasculitis

• pemphigus vulgaris

• iododerma tuberosum

• myotonia congenita

Relatieve contra-indicatie, voornamelijk bij oudere volwassenen:

• kropgezwel (struma diffusa, uni- of multinodulair)

• Morbus Graves-Basedow (actief of in een remissiefase)

Doorgemaakte of bestaande schildklieraandoeningen bij kinderen, jongeren en jonge volwassenen vormen géén absolute contra-indicatie. Zij mogen, tenzij de behandelende arts hier anders over beslist, jodiumtabletten gebruiken en tegelijk, indien van toepassing en steeds in samenspraak met de behandelende arts, doorgaan met het nemen van hun medicatie voor de schildklierziekte zelf. Voor die patiënten is een actieve opvolging van de schildklierfunctie na inname van de tabletten wel aangewezen. Het verschijnsel van "jodiumallergie" lijkt vaak te worden verward met het reële probleem van de allergie voor contrastproducten die bij de medische beeldvorming worden gebruikt of met irritatiereacties op ontsmettingsmiddelen. Allergische reacties op kaliumjodide of jodium met ernstige gevolgen zijn, hoewel niet volledig uit te sluiten, uiterst zeldzaam. Overgevoeligheidsreacties komen dan wel vaker voor, maar aangezien deze meestal niet ernstig zijn, wegen ze bij de kwetsbare groepen niet op tegen het hoge risico op schildklierkanker door blootstelling aan radioactief jodium.

Bron van deze informatie: NUCLEAIR RISICO